ครูผู้ช่วยคืออะไร?
น้องๆ ที่เพิ่งจบใหม่ หรือใครหลายๆ คนเคยสงสัยกันไหมว่า “ครูผู้ช่วยคือ อะไร?” คือตำแหน่งเริ่มต้นในสายอาชีพครูที่มีหน้าที่สนับสนุนการเรียน
การสอนในโรงเรียน โดยครูผู้ช่วยจะทำงานภายใต้การดูแลของครูประจำการ เพื่อฝึกฝนและพัฒนาทักษะวิชาชีพครูก่อนที่จะได้รับการบรรจุ
เป็นครูประจำการเต็มตัว ใช่ครูจริงๆหรือเปล่า? เป็นข้าราชการไหม? ทำไมถึงต้องมีคำว่า “ผู้ช่วย” ถ้าไม่ได้อยู่เกี่ยวข้องกับผู้คนในวงการศึกษา
หรือแม้กระทั่งกำลังศึกษาอยู่ในสาขาวิชาเกี่ยวกับการศึกษา ก็คงจะงงกันใช่หรือเปล่าทำไมไม่เรียกครูเฉยๆ ทำไมต้องเป็นครูผู้ช่วย วันนี้พี่มีเกร็ด
ความรู้เล็กๆ น้อยๆ มาฝากให้น้องๆหรือผู้ที่กำลังมึนงงนั้น
ความเป็นมาของคำว่าครูผู้ช่วย
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และ ที่แก้ไขเพิ่มเติม(ฉบับที่ 2) พ.ศ.2545 ได้บังคับใช้มีผลทำให้ตำแหน่งที่เราคุ้นเคยไม่มีอีกต่อไป
เช่น อ.1 ระดับ 3 อ.2 ระดับ 7 อ.3 ระดับ 8 ในปัจจุบันจะมีเพียงตำแหน่ง 2 ตำแหน่ง คือ ครูผู้ช่วย กับ ครู แล้วก็ชื่อวิทยฐานะ ครูชำนาญการ
ครูชำนาญการพิเศษครูเชี่ยวชาญ ครูเชี่ยวชาญพิเศษ ซึ่งครูที่ได้รับการบรรจุใหม่ จะมีชื่อเรียกว่า ครูผู้ช่วย พี่เคยมีคนถามว่าครูผู้ช่วยคือ อะไร
เป็นครูจริงๆ หรือเปล่าครูผู้ช่วยคือ ครูจริงๆ นี่แหละ ต้องสอบแข่งขันเพื่อบรรจุเข้ารับราชการครู สำหรับการบรรจุครั้งแรก จะได้ตำแหน่ง
“ครูผู้ช่วย” และจะต้องได้รับการประเมินในตำแหน่งครูผู้ช่วยอย่างเข้ม เป็นระยะเวลา 2 ปี จำนวนปีละ 2 ครั้ง แบ่งช่วงของการประเมินครูผู้ช่วย
ออกเป็นประเมินทุกๆ 6 เดือน รวมทั้งสิ้นของการเป็นครูผู้ช่วยจะมีการประเมินอย่างเข้มทั้งหมดคือ 4 ครั้ง นั่นเองที่สำคัญในปัจจุบันนี้ ถ้าเราพ้น
การประเมินครูผู้ช่วยแล้วนั่น ครูผู้ช่วยคือครูที่จะมีสิทธิ์ในการเขียนย้ายไปดำรงตำแหน่งที่อื่นได้ซึ่งระยะเวลาเร็วกว่าแต่ก่อนมาก เรียกได้ว่าถ้า
เปรียบเทียบกับพนักงานในบริษัททั่วไปก็จะเป็นช่วงทดลองงานก็ว่าได้ ถ้าผ่านช่วงการทดลองงานแล้วจะเป็นพนักงานเต็มตัวมีสิทธิ์ในการเขียน
ย้ายกลับภูมิลำเนาได้
การปรับอัตรา เงินเดือนครู
เงินวิทยฐานะสำหรับข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาในประเทศไทย ได้รับการปรับปรุงเพื่อให้สอดคล้องกับค่าครองชีพที่เปลี่ยนแปลง
การปรับปรุงนี้ได้รับการบันทึกใน "พระราชบัญญัติเงินเดือน เงินวิทยฐานะ และเงินประจำตำแหน่ง ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา
🔸 (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2558
โดยกำหนดระดับเงินเดือนครู ตั้งแต่ระดับต่ำสุดไปจนถึงระดับสูงสุด รวมถึงเงินประจำตำแหน่ง, มีเป้าหมายเพื่อให้เงินเดือนและสวัสดิการของ
ครูและบุคลากรทางการศึกษาเป็นธรรม และเพียงพอต่อการดำรงชีพในสังคมปัจจุบัน
เงินเดือนครู แบ่งออกเป็น 6 ระดับ ซึ่งมีการกำหนดเงินเดือนขั้นต่ำสุด-สูงสุดไว้ดังนี้
🔸 ครูผู้ช่วย
🔘 มักเป็นครูที่มีปริญญาตรีและยังไม่มีประสบการณ์มาก มักจะรับผิดชอบงานที่เกี่ยวข้องกับการสอนโดยตรงแต่ยังไม่มีหน้าที่บริหารหรือ
หน้าที่พิเศษอื่น ๆ
🔸 คศ. 1
🔘 คือระดับตำแหน่งของข้าราชการครูที่เริ่มต้น มักจะเป็นครูที่เพิ่งเริ่มการทำงานและยังไม่มีประสบการณ์
🔸 คศ. 2
🔘 คือครูที่มีประสบการณ์การทำงานเรียบร้อยแล้ว 1-3 ปี หรือมีความสามารถที่ได้รับการยกย่อง
🔸 คศ. 3
🔘 คือครูที่มีประสบการณ์มากขึ้น มักจะมีหน้าที่หรือโครงการเพิ่มเติมในโรงเรียน เช่น ครูประจำชั้น หรือหัวหน้าวิชา
🔸 คศ. 4
🔘 คือครูที่มีประสบการณ์หลายปีและมีความสามารถในการบริหารจัดการที่ดี อาจจะได้รับเลื่อนขั้นเป็นผู้อำนวยการหรือผู้ช่วยผู้อำนวยการโรงเรียน
🔸 คศ. 5
🔘 คือระดับสูงสุดของครู มักจะเป็นผู้ที่มีประสบการณ์ในการทำงานและการบริหารจัดการอย่างมาก และมักจะได้รับหน้าที่ในระดับบริหารของ
การศึกษาในเขตหรือในระดับประเทศ
หมายเหตุ: คศ. คือ ครูและบุคลากรทางการศึกษา) การเลื่อนขั้นในระดับ "คศ." จะขึ้นอยู่กับการประเมินผลงาน ประสบการณ์ และอบรมหรือ
การศึกษาเพิ่มเติม แต่ละระดับยังมีการกำหนดเงินเดือนและสิทธิประโยชน์ที่แตกต่างกัน ซึ่งอาจเปลี่ยนแปลงได้ตามนโยบายของรัฐบาลและ
ข้อกำหนดอื่น ๆ
🔸 เงินเดือนครูผู้ช่วย
💰 ฐานเงินเดือนขั้นต่ำ 15,050 บาท
💰 ฐานเงินเดือนขั้นสูง 24,750 บาท
🔸 เงินเดือนครู คศ.1
💰 ฐานเงินเดือนขั้นต่ำ 15,440 บาท
💰 ฐานเงินเดือนขั้นสูง 34,310 บาท
🔸 เงินเดือนครู คศ.2
💰 ฐานเงินเดือนขั้นต่ำ 16,190 บาท
💰 ฐานเงินเดือนขั้นสูง 41,120 บาท
ครู คศ.2 จะได้รับเงินพิเศษเพิ่มนอกจากเงินเดือนครู คือ ค่าวิทยาฐานะ เป็นครูชำนาญการ 3,500 บาท
🔸 เงินเดือนครู คศ.3
💰 ฐานเงินเดือนขั้นต่ำ 19,860 บาท
💰 ฐานเงินเดือนขั้นสูง 58,390 บาท
ครู คศ.3 จะได้รับเงินพิเศษเพิ่มนอกจากเงินเดือนครู คือ ค่าวิทยฐานะ เป็นครูชำนาญการพิเศษ 5,600 บาท และค่าตอบแทน
พิเศษสำหรับครูชำนาญพิเศษ 5,600 บาท
🔸 เงินเดือนครู คศ.4
💰 ฐานเงินเดือนขั้นต่ำ 24,400 บาท
💰 ฐานเงินเดือนขั้นสูง 69,040 บาท
ครู คศ. 4 จะได้รับเงินพิเศษนอกจากเงินเดือนครู คือ ค่าวิทยฐานะ เป็นครูเชี่ยวชาญ 9,900 บาท และค่าตอบแทนพิเศษ
สำหรับครูเชี่ยวชาญ 9,900 บาท
🔸 เงินเดือนครู คศ.5
💰 ฐานเงินเดือนขั้นต่ำ 29,980 บาท
💰 ฐานเงินเดือนขั้นสูง 76,800 บาท
ครู คศ.5 จะได้รับเงินพิเศษเพิ่มนอกจากเงินเดือนครู คือ ค่าวิทยฐานะ เป็นครูเชี่ยวชาญพิเศษ 13,000-15,600 บาท
และค่าตอบแทนพิเศษสำหรับครูเชี่ยวชาญพิเศษ 13,000-15,6000 บาท
การประเมินอย่างเข้มครูผู้ช่วยคือ อะไร?
สำหรับคำถามต่อไป ก็คงจะเป็นคำว่าประเมินครูผู้ช่วยอย่างเข้ม ใช่ไหม คำว่าเข้ม มันเข้มข้นมากแค่ไหน ก็คงจะขึ้นอยู่กับโรงเรียนนั้นๆ
โดยคณะกรรมการประเมินครูผู้ช่วยจะมีอยู่ด้วยกัน 3 ท่าน ได้แก่
🔘 ผู้อำนวยการโรงเรียน(โดยตำแหน่ง) คือ ผู้บังคับบัญชาครูและบุคลากรในสถานศึกษา
🔘 ครูพี่เลี้ยง คือ ข้าราชการครูในสถานศึกษาที่มีประสบการณ์ในการให้คำแนะนำตลอดจนการประเมิน
🔘 ผู้ทรงคุณวุฒิจากภายนอกสถานศึกษา ที่ทางโรงเรียนเชิญให้มาเป็นคณะกรรมการประเมิน
ในหัวข้อการประเมินนั้น จะมีหลักเกณฑ์และตัวชี้วัดการประเมิน ให้คณะกรรมการได้ประเมินตามแบบประเมิน การเตรียมความพร้อม และ พัฒนาอย่างเข้มในการประเมินตำแหน่งครูผู้ช่วย
ซึ่งแบ่งองค์ประกอบออกเป็น 2 ด้าน
🔸 1.ด้านการปฏิบัติตน
ประกอบด้วย วินัยและการรักษาวินัยคุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ การดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง
จิตวิญญาณความเป็นครู รวมไปถึงจิตสำนึกความรับผิดชอบในวิชาชีพครู
🔸 2.ด้านการปฏิบัติงาน
ประกอบด้วย การจัดการเรียนการสอน การบริหาร จัดการขั้นเรียน การพัฒนาตนเอง การทำงานเป็นทีม งานกิจกรรมตามภารกิจบริหารงาน
ของสถานศึกษา การใช้ภาษาและเทคโนโลยีซึ่งรูปแบบการนำเสนอจะขึ้นอยู่กับแต่ละโรงเรียนกำหนดเลย บางโรงเรียนอาจใช้ VTR ในการ
นำเสนอ การจัดทำบอร์ดแสดงผลงาน การจัดทำแฟ้มสะสมผลงาน เป็นต้น
ซึ่งรูปแบบการนำเสนอจะขึ้นอยู่กับแต่ละโรงเรียนกำหนดเลย
บางโรงเรียนอาจใช้ VTR ในการนำเสนอ การจัดทำบอร์ดแสดงผลงาน การจัดทำแฟ้มสะสมผลงาน เป็นต้น
เป็นครูผู้ช่วยดีอย่างไร มีสวัสดิการสำหรับครูผู้ช่วยอะไรบ้าง
ในส่วนของเงินเดือนครูผู้ช่วยนั้นจะใช้ฐานเงินเดือนปกติของข้าราชการครูเลย มีการเลื่อนเงินเดือนปีละ 2 ครั้ง ความก้าวหน้าในชีวิตข้าราชการ
ครูถือว่า ไปได้ไกลมาก มีสิทธิ เจ็บป่วย รักษาพยาบาลฟรี พ่อ แม่ ตัวเรา ถ้ามีลูกใช้สิทธิได้ 3 คน เบิกค่าเทอมได้จนจบ ปริญญาตรี
ถ้ามีแฟนเป็น
ข้าราชการเหมือนกันด้วยละก็จะใช้สิทธิ พ่อ 3 สิทธิ และ แม่ 3 สิทธิได้เลย ปัจจุบันเจ็บป่วย ไปโรงพยาบาลจะได้รับการบริการที่สะดวกสบาย
ไม่ต้องใช้เงินสดอีกต่อไป เพียงแค่สแกนลายนิ้วมืออย่างเดียว และยังมี สิทธิอื่นๆอีกมากมาย เช่น สิทธิการใช้วันลา สิทธิการรับ
เงินบำเหน็จบำนาญ เป็นต้น
สอบครูแบบไหนได้กลับมาสอนที่บ้านตัวเองได้เร็วที่สุด
“ครูที่ผ่านการสอบแต่ละต้นสังกัดก็มีโอกาสย้ายไม่เหมือนกัน ถ้าบ้านอยู่กรุงเทพฯ ก็เลือกสอบครู กทม. เวลาย้ายเราก็จะย้ายไปตามเขต
พื้นที่ต่างๆ ของกรุงเทพฯ แต่หากคนที่บ้านเกิดอยู่ต่างจังหวัดแล้วอยากกลับไปสอนตามภูมิลำเนาของตัวเอง ต้องเลือกสอบครู สพฐ. หรือ
ครูท้องถิ่น ตามที่จังหวัดนั้นเปิดสอบ”
แปลว่าเราต้องเลือกสอบในจังหวัดบ้านเกิดของตัวเองก่อน
“ใช่ แต่ละจังหวัดก็ไม่ได้เปิดสอบทุกปี และสาขาครูที่ต้องการแต่ละปีก็อาจจะไม่ตรงกับสาขาที่เราเรียนจบ เพราะฉะนั้นครูหลายคนจึงเลือกสอบใน
เขตจังหวัดใกล้เคียง หรือสอบจังหวัดใดก็ได้ เพื่อจะรอขอย้าย”
การย้ายกลับมาสอนที่บ้านเกิดต้องทำอย่างไรบ้าง
“คนที่สอบครูท้องถิ่น ครู กศน. หรือครูเทศบาล ในภูมิลำเนาของตัวเองได้ตั้งแต่รอบแรกถือว่าเก่งและโชคดีมาก แต่หากสอบครูในสังกัด
สพฐ. ต้องเป็นครูผู้ช่วยก่อน 2 ปี และรอประเมินเป็นครูอีก 2 ปี รวมเป็น 4 ปีถึงทำเรื่องขอย้ายได้
แต่ก็มีทางลัด ระหว่างที่เราได้เป็นครูผู้ช่วย
จังหวัดอื่น แล้วจังหวัดบ้านเกิดเราเพิ่งเปิดรับสมัคร เราก็ขออนุญาตผู้อำนวยการโรงเรียนเราให้ทำหนังสืออนุญาตให้เราไปสอบได้”
ทำเรื่องขอย้ายแล้ว แต่ก็ไม่ได้ย้ายทุกคน
“ใช่ ถึงแม้ว่าจะครบจำนวนปีที่ขอทำเรื่องย้ายได้ แต่ก็ต้องแข่งขันด้วยเกณฑ์การคัดเลือกอยู่ดี เช่น หากจังหวัดนั้นต้องการครูมัธยม
แต่มีผู้สมัครเป็นครูประถม และครูมัธยมคละกัน ก็จะมีเกณฑ์ที่ใช้เลือกตามความเหมาะสม"
คนที่เรียนจบครูมา ถ้าไม่ได้เป็นข้าราชการครู แล้วมีเส้นทางอาชีพอย่างไรบ้าง
“คนที่สอบครูผู้ช่วยไม่ผ่าน หรือสอบผ่านแต่ไม่ผ่านเกณฑ์ประเมิน ก็ยังมีใบประกอบวิชาชีพครูที่ใช้สมัครโรงเรียนเอกชน โรงเรียนอื่นๆ
ที่เปิดรับได้ หรือใช้วิธีสมัครเป็นเป็นครูอัตราจ้าง 3 ปี เพื่อสอบคัดเลือกเป็นครูผู้ช่วยได้”
ครูผู้ช่วยได้เงินเดือนเท่าไร
"ตำแหน่งครูผู้ช่วย วุฒิปริญญาตรี จะได้รับเงินเดือนตามหลักสูตร และได้ขึ้นเงินเดือนตามขั้นของข้าราชการ" อ้างอิงเงินเดือนครูตามประกาศ ปีล่าสุด มีลำดับดังนี้
🔘 หลักสูตร 4 ปี ได้รับเงินเดือน 15,050 บาท
🔘 หลักสูตร 5 ปี ได้รับเงินเดือน 15,800 บาท
🔘 หลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิตที่มีหลักสูตรการศึกษาไม่น้อยกว่า 1 ปี ต่อจากวุฒิปริญญาตรี หลักสูตร 4 ปี ได้รับเงินเดือน 15,800 บาท
🔘 หลักสูตร 6 ปี ได้รับเงินเดือน 17,790 บาท
สอบครูผู้ช่วย สอบอะไรบ้าง
กรณีการสอบครูผู้ช่วยสังกัด สพฐ. ยิ่งสอบได้คะแนนสูงที่สุดยิ่งมีโอกาสเลือกโรงเรียนได้ ส่วนการเตรียมตัวสอบนั้น ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
บางคนเรียนจบมานานแล้ว ทำงานประจำอยู่ก็ต้องลาออกมาเพื่ออ่านหนังสือสอบวันละ 10 ชั่วโมงเพื่อเตรียมตัวก่อนถึงวันสอบ
เทคนิคเลือกสนาม "สอบครูผู้ช่วย"
ผู้สมัครต้องติดตามข่าวสารว่าจังหวัดใดเปิดรับครูสาขาใดบ้าง ครูบางสังกัดเลือกสอบได้จังหวัดเดียวเท่านั้น หากพลาดรอบนี้แล้วต้อง
รอเปิดปีต่อไป
ข้อสอบภาค ก ภาค ข และ ภาค ค ออกอะไรบ้าง
ตามประกาศของ ก.ค.ศ. เกี่ยวกับการสอบครูผู้ช่วยของปี 2563 ได้ให้รายละเอียด การสอบ ภาค ก คือวิชาความสามารถทั่วไป ภาค ข
คือความสามารถในวิชาเอก และภาค ค เป็นคุณลักษณะส่วนบุคคลและเกี่ยวกับวิชาชีพครู ดังนี้
🔸 ภาค ก คะแนนเต็ม 200 คะแนน แบ่งออกเป็น
🔘 ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ (100 คะแนน)
🔘 ทักษะภาษาอังกฤษ (50 คะแนน)
🔘 ความรู้และลักษณะการเป็นข้าราชการที่ดี (50 คะแนน)
🔸 ภาค ข คะแนนเต็ม 200 คะแนน แบ่งออกเป็น
🔘 มาตรฐานความรู้ในเนื้อหาวิชาที่สอน (วิชาเอก) (100 คะแนน)
🔘 มาตรฐานความรู้ทั่วไปในการจัดการเรียนการสอน (75 คะแนน)
🔘 ความรู้กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงาน (25 คะแนน)
🔸 ภาค ค คะแนนเต็ม 100 คะแนน แบ่งออกเป็น
🔘 คุณลักษณะส่วนบุคคล (25 คะแนน)
🔘 การพัฒนาตนเองและวิชาชีพ (25 คะแนน)
🔘 ความสามารถด้านการสอน (50 คะแนน)
ถ้าสอบครูผู้ช่วยรอบทั่วไปผ่านแล้ว เมื่อไหร่ถึงจะได้เรียกบรรจุ
แหล่งข่าวเล่าถึงวันที่รายงานตัวว่า “การสอบครูผู้ช่วย หรือครูสังกัดอื่นๆ ไม่ใช่ว่าสอบผ่านแล้วจะถูกเรียกเข้าทำงานเลย แต่จะประกาศออกมา
เป็นรายชื่อผู้ที่มีลำดับคะแนนมากไปน้อยตามลำดับ แต่ละคนจะต้องรอเรียกตามลำดับคะแนน ต้นสังกัดจะออกประกาศมาและแจ้งเป็นจดหมาย
หรือโทรศัพท์แก่ผู้สมัครตามลำดับคะแนน
รายชื่อผู้สมัครจะขึ้นทะเบียนบัญชีไว้ 2 ปี หากภายในปีงบประมาณนั้นมีตำแหน่งครูว่าง
จากการ
เกษียณหรือครูลาออก ก็อาจถูกเรียกไปบรรจุ หรือมีการยืมบัญชีระหว่างจังหวัดโดยถามความสมัครใจของผู้สมัครก่อนค่ะ
หากเป็นครูผู้ช่วย
สังกัด สพฐ. ในวันที่ถูกเรียกไปส่วนกลาง ผู้ถูกเรียกต้องแต่งกายด้วยเครื่องแบบชุดข้าราชการที่พร้อมส่งตัวไปยังโรงเรียนที่สมัคร ทุกคน
ตื่นเต้นมาก ต้องลุ้นว่าคนที่ได้คะแนนลำดับต้นๆ จะเลือกไปอยู่โรงเรียนไหน บางคนเขาว่าไกลก็สละสิทธิ์
และหลังจากไปรายงานตัวที่โรงเรียนแล้ว
ถึงจะวางแผนหาที่พักใกล้กับโรงเรียนได้”"คนที่ได้เป็นรายชื่อสำรองแต่ละรอบก็อย่าเพิ่งเสียใจ รายชื่อสำรองต้นๆ มีโอกาสได้ถูกเรียกไปบรรจุ
เช่นกัน เพราะมีหลายครั้งที่คนสอบได้ลำดับต้นๆ สละสิทธิ์ เนื่องจากเหตุผลส่วนตัวหลายๆ ด้าน หรือบางคนสอบครูผู้ช่วยผ่านแล้ว แต่ไม่ผ่าน
เกณฑ์ประเมิน ก็ต้องลงสอบใหม่
สุดท้ายนี้แหล่งข่าวฝากถึงผู้ที่ยังเข้าใจผิดว่าครูผู้ช่วยไม่ใช่ครูตัวจริง เพราะคำว่าผู้ช่วยอาจฟังดูเหมือนผู้ช่วย
สอน แต่การประเมินเกณฑ์ครูผู้ช่วยใน 2 ปีแรกนั้นเข้มข้นมาก มีเจ้าหน้าที่จากส่วนกลางมาตรวจสอบทุก 6 เดือน เพราะฉะนั้นผู้ปกครองวางใจได้
ในส่วนการสอบครูผู้ช่วยปี 2564 เริ่มต้นด้วยการรับสมัครสอบครูผู้ช่วยกรณีพิเศษ ปี 2564 เปิดรับสมัคร 15-21 มกราคม 2564 โดยแต่ละปี
สำนักงาน ก.ค.ศ. จะออกหลักเกณฑ์และวิธีการสอบแข่งขันเพื่อบรรจุเข้ารับราชการครู