สอบพนักงานสอบสวนต้องเตรียมตัวอย่างไร?

พนักงานสอบสวนคืออะไร?

บทบาทและหน้าที่ของพนักงานสอบสวน

พนักงานสอบสวน (Investigating Officer) เป็นเจ้าหน้าที่ตำรวจที่มีหน้าที่หลักในการสอบสวนคดีอาญาและดำเนินคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา โดยทำงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น พนักงานอัยการ ศาล และฝ่ายนิติวิทยาศาสตร์เพื่อให้เกิดความยุติธรรมในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา

อำนาจหน้าที่ของข้าราชการตำรวจ คลิก

หน้าที่หลักของพนักงานสอบสวน

1. สอบสวนคดีอาญา – รับแจ้งความ รวบรวมพยานหลักฐาน และดำเนินการสอบสวนพยานและผู้ต้องหา
2. ดำเนินคดีตามกระบวนการยุติธรรม – ส่งสำนวนให้พนักงานอัยการพิจารณาสั่งฟ้องหรือไม่ฟ้อง
3. ร่วมมือกับฝ่ายนิติวิทยาศาสตร์ – ตรวจสอบหลักฐาน เช่น ลายนิ้วมือ ดีเอ็นเอ และหลักฐานทางกายภาพ
4. ติดตามคดีและประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง – เช่น พนักงานอัยการ หน่วยพิสูจน์หลักฐาน ศาล

พนักงานสอบสวนถือเป็นหัวใจสำคัญของกระบวนการยุติธรรมทางอาญา เนื่องจากเป็นผู้รวบรวมพยานหลักฐานเพื่อตัดสินว่าผู้ต้องหามีความผิดหรือไม่

คุณสมบัติของผู้สมัครพนักงานสอบสวน

คุณสมบัติพื้นฐาน

การสมัครเป็นพนักงานสอบสวนต้องมีคุณสมบัติตรงตามที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติกำหนด ซึ่งคุณสมบัติหลัก ๆ ได้แก่

1. วุฒิการศึกษาปริญญาตรีทางกฎหมาย (นิติศาสตร์)
   • ต้องจบการศึกษาระดับปริญญาตรี สาขานิติศาสตร์
   • หากมีใบอนุญาตว่าความ (ตั๋วทนาย) จะได้รับการพิจารณาเป็นพิเศษ
2. อายุไม่เกิน 35 ปี (ขึ้นอยู่กับประกาศรับสมัครแต่ละปี)
   • อายุขั้นต่ำมักอยู่ที่ 20 ปี
   • อายุสูงสุดไม่เกิน 35 ปี (แต่ในบางกรณีอาจมีข้อยกเว้น)
3. สุขภาพร่างกายแข็งแรง
   • ไม่มีโรคต้องห้าม เช่น โรคติดต่อร้ายแรง หรือความผิดปกติทางจิต
   • ต้องผ่านการตรวจสุขภาพตามมาตรฐานของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ

พนักงานสอบสวน : วุฒิที่รับ

  – นิติศาสตร์บัณฑิต [นบ.] เท่านั้น ไม่ต้องจบเนติบัณฑิต

  – วุฒิอื่น ๆ ที่ไม่ใช่นิติศาสตร์บัณฑิต [นบ.] สมัครไม่ได้ !!

  – ไม่จำกัดเกรดเฉลี่ย

พนักงานสอบสวน : นายร้อยตำรวจ สายสอบสวน

  – ติดยศ ร้อยตำรวจตรีหญิง [ ร.ต.ต.หญิง ] หรือ ร้อยตำรวจตรี [ ร.ต.ต. ]

  – ตำแหน่ง รองสารวัตร ทำหน้าที่ สอบสวน

  – อัตราเงินเดือน 15,920 บาท + เงินประจำตำแหน่ง 12,000 บาท รวมเงินเดือนเริ่มต้น 27,920 บาท

  – อยู่ตำแหน่งสอบสวน จากนั้นสามารถขอย้ายที่ทำงานและย้ายสายงานได้

พนักงานสอบสวน : ตำแหน่งที่บรรจุ

  – ตำแหน่ง รองสารวัตร สอบสวนตำแหน่งที่ลงจะแจ้งภายหลังสอบติด 

  – ลงตำแหน่งแล้วเมื่อครบตามกำหนดสามารถย้ายสถานที่ทำงาน หรือย้ายสายงานได้

  – ตำแหน่งเลือกตามคะแนนที่สอบได้หลังจากเข้าฝึกอบรมระยะเวลาการฝึกอบรมจะแจ้งเมื่อสอบติด 

ข้อสอบพนักงานสอบสวน มี 150 ข้อ 150 คะแนน โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วน
     ส่วนที่ 1
      1.ความสามารถทั่วไป (คณิตศาสตร์) 30 ข้อ
      2.ภาษาไทย 20 ข้อ
    ส่วนที่ 2
      3.ประมวลกฎหมายอาญา 25 ข้อ
      4.ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา 25 ข้อ
      5.กฎหมายลักษณะพยาน 25 ข้อ
      6.พรบ.วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539 และความรู้เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน 10 ข้อ
      7.ภาษาอังกฤษ 15 ข้อ

เกณฑ์การสอบผ่าน
– ส่วนที่ 1 คณิต 30 ข้อ +ไทย 20 ข้อ รวม 50 ข้อ ต้องผ่านเกณฑ์ 60% ต้องได้ 30 ข้อ
– ส่วนที่ 2 กฎหมาย + อังกฤษ รวม 100 ข้อ ต้องผ่านเกณฑ์ 60% ต้องได้ 60 ข้อ
ต้องผ่านเกณฑ์ 60% ทั้ง 2 ส่วน ตกส่วนใดส่วนหนึ่งไม่ได้ จากนั้นเรียงลำดับจากคะแนนมากไปน้อย

เปิดรับสมัครตำรวจพิสูจน์หลักฐาน คลิก

โครงสร้างข้อสอบพนักงานสอบสวน

ข้อสอบแบ่งเป็น 3 ส่วนหลัก

1. ความรู้กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

• กฎหมายอาญา – ศึกษาหลักเกณฑ์ความผิดและบทลงโทษ
• กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา – เข้าใจขั้นตอนสอบสวน ดำเนินคดี และกระบวนการศาล
• กฎหมายพยานหลักฐาน – การใช้และการตรวจสอบพยานหลักฐานในชั้นศาล

2. ความสามารถทั่วไป

• การวิเคราะห์เชิงตรรกะ – การให้เหตุผล การคิดวิเคราะห์
• คณิตศาสตร์พื้นฐาน – การคำนวณเบื้องต้นที่ใช้ในกระบวนการสอบสวน

3. ความรู้ด้านตำรวจและระเบียบราชการ

• พ.ร.บ. ตำรวจแห่งชาติ – ศึกษาโครงสร้างตำรวจและอำนาจหน้าที่
• ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี – ระเบียบที่เกี่ยวข้องกับงานราชการและงานสอบสวน

การเตรียมตัวสอบพนักงานสอบสวน

สิ่งที่ควรอ่านและฝึกฝน

1. อ่านกฎหมายอาญาและกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาให้เข้าใจ
   • อ่านบทบัญญัติสำคัญและแนวคำพิพากษาศาลฎีกา
   • ฝึกทำข้อสอบปรนัยและอัตนัย
2. ฝึกทำข้อสอบเก่าและแนวข้อสอบที่อัปเดตล่าสุด
   • ทำข้อสอบจำลองให้เหมือนสถานการณ์จริง
   • ศึกษาเฉลยข้อสอบและคำอธิบาย
3. ศึกษากระบวนการสืบสวนสอบสวนจากคดีตัวอย่าง
   • ดูแนวทางการสอบสวนของตำรวจในคดีดัง
   • ศึกษาการทำสำนวนคดีที่ถูกต้อง

วิธีสมัคร

• สมัครสอบผ่านเว็บไซต์ของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
• เตรียมเอกสาร เช่น ใบปริญญาบัตร สำเนาบัตรประชาชน

เงินเดือนและสวัสดิการของพนักงานสอบสวน

เงินเดือนเริ่มต้น:

• เริ่มต้นที่ 15,000 – 30,000 บาท ขึ้นอยู่กับตำแหน่ง
• เงินเดือนสามารถเพิ่มขึ้นตามอายุงานและตำแหน่ง

สวัสดิการ

1. เบี้ยเลี้ยงพิเศษ – ค่าเบี้ยเลี้ยงจากการทำงานพิเศษ เช่น ค่าพาหนะ ค่าเบี้ยกันดาร
2. สวัสดิการรักษาพยาบาล – ค่ารักษาพยาบาลฟรีสำหรับตัวเองและครอบครัว
3. สิทธิประโยชน์อื่น ๆ
   • สิทธิในการกู้เงินสวัสดิการ
   • สิทธิประโยชน์จากกองทุนบำเหน็จบำนาญ

 พนักงานสอบสวนกับตำรวจสายอื่น ต่างกันอย่างไร?

ตำรวจสายสืบสวน (Detective Police Officer)

หน้าที่:

• ทำการสืบสวนและติดตามคดีอาชญากรรม
• ค้นหาพยานหลักฐานเพื่อนำไปสู่การจับกุม
• ทำงานร่วมกับพนักงานสอบสวนในการจัดทำสำนวนคดี

ตำรวจพิสูจน์หลักฐาน (Forensic Police Officer)

หน้าที่:

• ตรวจสอบหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ เช่น ดีเอ็นเอ ลายนิ้วมือ รอยกระสุน
• วิเคราะห์หลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์เพื่อใช้ในการดำเนินคดี
• ทำงานร่วมกับพนักงานสอบสวนในการตรวจสอบที่เกิดเหตุ

พนักงานสอบสวน (Investigating Officer)

หน้าที่:

• สอบสวนพยานและผู้ต้องหา
• รวบรวมพยานหลักฐานเพื่อจัดทำสำนวนคดี
• ส่งสำนวนให้พนักงานอัยการเพื่อพิจารณาคดี

สรุป:

• ตำรวจสืบสวน เน้นการติดตามและสืบสวนคดี
• ตำรวจพิสูจน์หลักฐาน ตรวจสอบหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์
• พนักงานสอบสวน เป็นผู้ดำเนินคดีและสอบสวนในชั้นสอบสวน

พนักงานสอบสวนต้องยศอะไร
พนักงานสอบสวน ยศจะเป็นตำแหน่งระดับสัญญาบัตร [ นายร้อย ] ดังนั้นยศเริ่มต้น คือ ร้อยตำรวจตรี ร.ต.ต.  หรือ ร้อยตำรวจตรีหญิง ร.ต.ต.หญิง เรียงตามชั้นยศไปเรื่อย ๆ

พนักงานสอบสวนเงินเดือน
พนักงานสอบสวน มีเงินเดือนในอัตราเดียวกับตำรวจชั้นสัญญาบัตร คือ 15,920 บาท โดยจะมีเงินประจำตำแหน่งเพิ่มขึ้นมาอีก ดังนี้
1.รองสารวัตร สอบสวน เงินประจำตำแหน่ง 12,000 บาท ยศร้อยตำรวจตรี – ร้อยตำรวจเอก  2.สารวัตร สอบสวน เงินประจำตำแหน่ง 14,400 บาท ยศร้อยตำรวจเอก – พันตำรวจโท           

3.รองผู้กำกับการ สอบสวน เงินประจำตำแหน่ง 17,300 บาท  ยศพันตำรวจโท
4.ผู้กำกับการ สอบสวน เงินประจำตำแหน่ง 21,000 บาท  ยศพันตำรวจเอก 

ชีวิตพนักงานสอบสวน
พนักงานสอบสวน หรือคำที่เราคุ้นเคย คือ ร้อยเวร ผู้ทำหน้าที่รับแจ้งความที่นั่งประจำที่โรงพัก เป็นคดีอาญา ,คดีจราจร รถชน รวมถึงคดีอื่น ๆ เป็นงานเกี่ยวกับเอกสาร

การสอบพนักงานสอบสวน
ผู้สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยตำรวจ นรต. ส่วนมากจะลงตำแหน่งพนักงานสอบสวน แต่ตำแหน่งนี้ยังขาดแคลนกำลังพล จึงมีการเปิดสอบอยู่บ่อย ๆ ก่อนหน้านี้ มีรับสอบจากผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโททางกฎหมาย นิติศาสตร์มหาบัณฑิต และผู้สำเร็จการศึกษาระดับเนติบัณฑิต สำหรับปีนี้รับผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีทางกฎหมาย นิติศาสตร์บัณฑิตโดยไม่ต้องผู้สำเร็จการศึกษาระดับเนติบัณฑิต

พนักงานสอบสวนทำงานกี่วันต่อสัปดาห์?

โดยทั่วไป พนักงานสอบสวนจะต้องทำงานทุกวัน เนื่องจากคดีอาชญากรรมสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ไม่มีวันหยุดที่แน่นอนเหมือนอาชีพอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ตารางการทำงานอาจแตกต่างกันไปตามสถานีตำรวจและภาระงานที่ได้รับมอบหมาย

รูปแบบการทำงานของพนักงานสอบสวน

• ทำงาน 6 วัน/สัปดาห์: ปกติแล้ว พนักงานสอบสวนต้องปฏิบัติงาน 6 วัน และมีวันหยุด 1 วัน แต่วันหยุดอาจไม่ตรงกับเสาร์-อาทิตย์ เนื่องจากต้องเวียนกันหยุดตามรอบเวร
• ไม่มีเวลาทำงานที่แน่นอน: แม้เวลาทำงานปกติของข้าราชการตำรวจจะอยู่ที่ 8.30 – 16.30 น. แต่สำหรับพนักงานสอบสวน ต้องพร้อมปฏิบัติงานตลอด 24 ชั่วโมง เนื่องจากหากมีคดีเกิดขึ้น ก็ต้องเข้าเวรและดำเนินการสอบสวนทันที

ลักษณะการเข้าเวรของพนักงานสอบสวน

พนักงานสอบสวนมี รอบเวรการทำงาน ที่เข้มงวด โดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 เวร ดังนี้

1. เวรเช้า (08.30 – 16.30 น.)
   • ปฏิบัติงานตามเวลาราชการ
   • รับแจ้งความและสอบสวนคดีที่เกิดขึ้น
   • ติดตามและดำเนินการเกี่ยวกับพยานหลักฐาน
2. เวรบ่าย (16.30 – 00.30 น.)
   • ทำหน้าที่เหมือนเวรเช้า แต่จะต้องรับผิดชอบคดีที่เกิดขึ้นในช่วงเย็นและกลางคืน
   • รายงานผลการสอบสวนให้ผู้บังคับบัญชาทราบ
3. เวรดึก (00.30 – 08.30 น.)
   • ปฏิบัติงานตลอดคืน คอยรับแจ้งเหตุและลงพื้นที่เกิดเหตุหากมีคดีสำคัญ
   • สอบสวนพยานและผู้ต้องหาที่ถูกควบคุมตัวในช่วงกลางคืน

นอกจากนี้ ยังมี เวรฉุกเฉิน ที่พนักงานสอบสวนต้องเข้าเวร แบบ 24 ชั่วโมง ในกรณีที่มีคดีเร่งด่วนหรือคดีสำคัญที่ต้องรีบดำเนินการ

หน้าที่และภาระงานของพนักงานสอบสวนในแต่ละวัน

1. รับแจ้งความ

พนักงานสอบสวนเป็นผู้รับแจ้งความจากประชาชน ซึ่งอาจเป็นการแจ้งความทั่วไปหรือแจ้งความคดีอาญาร้ายแรง เช่น ฆาตกรรม ลักทรัพย์ ฉ้อโกง หรืออาชญากรรมทางเทคโนโลยี

2. ลงพื้นที่ตรวจสถานที่เกิดเหตุ

เมื่อเกิดคดี พนักงานสอบสวนต้องลงพื้นที่เพื่อเก็บพยานหลักฐาน ร่วมกับหน่วยพิสูจน์หลักฐาน และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง

3. สอบปากคำพยานและผู้ต้องสงสัย

• ทำบันทึกคำให้การของพยาน
• ซักถามข้อมูลเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
• ดำเนินการตามกระบวนการสอบสวนให้ถูกต้องตามกฎหมาย

4. รวบรวมพยานหลักฐานและทำสำนวนคดี

พนักงานสอบสวนต้องจัดทำเอกสารและรวบรวมพยานหลักฐาน เช่น ลายนิ้วมือ พยานแวดล้อม วิดีโอกล้องวงจรปิด เพื่อให้แน่ใจว่าคดีมีหลักฐานที่แน่นหนา

5. ส่งสำนวนคดีไปยังอัยการ

เมื่อสอบสวนเสร็จสิ้น พนักงานสอบสวนจะส่งสำนวนคดีไปยังอัยการเพื่อตรวจสอบ และดำเนินคดีในชั้นศาลต่อไป

สรุป

การสอบพนักงานสอบสวนต้องมีวุฒินิติศาสตร์ (นบ.) และใบอนุญาตว่าความ (ในบางกรณี) โดยข้อสอบแบ่งเป็น 3 ส่วน ได้แก่ ภาควิชาการ (กฎหมายอาญา วิธีพิจารณาความอาญา พยานหลักฐาน และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง), ภาคความสามารถทั่วไป (คณิตศาสตร์ ภาษาไทย และตรรกะ), และ ภาคความเหมาะสมกับตำแหน่ง (สัมภาษณ์และประเมินบุคลิกภาพ) ผู้สมัครต้องผ่านเกณฑ์ทุกภาคและมีคะแนนรวมสูงพอที่จะแข่งขันได้ ควรติดตามประกาศรับสมัครจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติ และเตรียมตัวโดยการอ่านกฎหมาย ฝึกทำข้อสอบเก่า และเตรียมพร้อมสำหรับการสอบสัมภาษณ์